Φωτογραφία του Γιάννη Πατίλη

Εικόνα του Γιάννη Πατίλη

Ο Γιάννης Πατίλης ξεπροβοδίζει το αρχείο του

Η «Ιδιωτική Συλλογή Γιάννη Πατίλη και Ηρώς Νικοπούλου» ήλθε ως δωρεά στο Πανεπιστήμιο Πατρών το 2019, μετά από αίτημα του ΕΑΤΤ. Πρόκειται για ένα πολύτιμο απόκτημα, καθώς περιλαμβάνει πέντε αρχεία με μοναδικό υλικό, περ. 15.000 τόμους (πλήρεις σειρές λογοτεχνικών περιοδικών και βιβλίων για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες) και εικαστικά έργα. Η εξαιρετικά ενημερωμένη βιβλιοθήκη του Γ. Πατίλη προστέθηκε στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου, όπου συμπληρώνει βιβλιογραφικά κενά και παρέχει μια σημαντική συλλογή περιοδικών, η οποία συναγωνίζεται επάξια πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες με μεγάλη παράδοση στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Το αρχειακό υλικό, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τα αρχεία του περιοδικού Πλανόδιον που εξέδιδε ο Γιάννης Πατίλης για 26 χρόνια (1986-2012) και το αρχείο της διαδικτυακής λογοτεχνικής επιθεώρησης Πλανόδιον-Ιστορίες Μπονζάι (2010-2016), τα οποία συνιστούν ένα πολύτιμο ερευνητικό υλικό για τη νεοελληνική λογοτεχνία.

Διαβάστε κείμενο/συνέντευξη του λογοτέχνη.

Eργοβιογραφικό σημείωμα

Ὁ Γιά­ννης Πα­τί­λης γεν­νή­θη­κε στις 21 Φε­βρου­α­ρί­ου 1947 στην Ἀ­θή­να ἀ­πό γο­νεῖς κα­τα­γό­με­νους ἀ­πό το χω­ριό Πε­ρί­στα τῆς ὀ­ρει­νῆς Ναυ­πα­κτί­ας. Ὁ πα­τέ­ρας του Πα­να­γι­ώ­της (1909-1983) ὑ­πῆρ­ξε για το με­γα­λύ­τε­ρο δι­ά­στη­μα τῆς ζω­ῆς του, ὅ­πως πολ­λοί συγ­χω­ρια­νοί του, πλα­νό­διος ἔμ­πο­ρος φω­το­γρα­φι­ῶν, κο­σμη­μά­των και ὡ­ρο­λο­γί­ων ἐ­νῶ ἡ μη­τέ­ρα του Θε­ο­δώ­ρα (1921-1997) εἶ­χε ὡς μο­να­δι­κή της ἀ­πα­σχό­λη­ση τα «οἰ­κια­κά».
Λί­γα χρό­νια ἀρ­γό­τε­ρα (1951) την οἰ­κο­γέ­νεια συμ­πλή­ρω­σε μια μι­κρό­τε­ρη ἀ­δελ­φή, ἡ Βα­σι­λι­κή. Ἔ­ζη­σε τα παι­δι­κά του χρό­νια στον Κο­λω­νό, ὅ­που πα­ρα­κο­λού­θη­σε τα μα­θή­μα­τα τοῦ Δη­μο­τι­κοῦ στο ἰ­δι­ω­τι­κό ἐκ­παι­δευ­τή­ριο «Ὁ Πλά­των» τοῦ Μι­χα­ήλ Ἠ­λιά­δη. Την πε­ρί­ο­δο 1957-2005 ἔ­ζη­σε στα Πα­τή­σια, ἐ­κτός ἀ­πό τα δι­α­στή­μα­τα 1980-81, 1981-82 και 1982-87 που ἔ­ζη­σε στα Τρό­παι­α Ἀρ­κα­δί­ας, την πε­ρι­ο­χή Στρέ­φη στο κέν­τρο τῆς Ἀ­θή­νας και το Νέ­ο Ἡ­ρά­κλει­ο Ἀτ­τι­κῆς ἀν­τι­στοί­χως. Στα Πα­τή­σια πα­ρα­κο­λού­θη­σε και τα μα­θή­μα­τα τοῦ ἑ­ξα­τά­ξιου Γυ­μνα­σί­ου στα Γυ­μνά­σια ἀρ­ρέ­νων Η΄ και ΙΗ΄ ἀ­π’ ὅ­που και ἀ­πο­φοί­τη­σε. Σπού­δα­σε Νο­μι­κά (1965-1971) και Νε­ο­ελ­λη­νι­κή Φι­λο­λο­γί­α (1973-1977) στο Πα­νε­πι­στή­μιο Ἀ­θη­νῶν, ἐ­νῶ κα­τά το δι­ά­στη­μα 1971-72 δού­λε­ψε ὡς ἀ­σκού­με­νος δι­κη­γό­ρος χω­ρίς να πά­ρει την ἄ­δεια ἀ­σκή­σε­ως ἐ­παγ­γέλ­μα­τος. Πα­ρα­κο­λού­θη­σε ἐ­πί­σης μα­θή­μα­τα κι­θά­ρας στο Ἐ­θνι­κό Ὠ­δεῖ­ο (1965-66 και 1970-71) με κα­θη­γη­τή τον Νί­κο Χα­μη­λο­θώ­ρη, κα­τά το δι­ά­στη­μα δε 1967-70 ἔ­γρα­ψε πε­ρί τα πε­νῆν­τα τρα­γού­δια σε στί­χους Ἑλ­λή­νων ποι­η­τῶν. Ὣς το 1980, ὁ­πό­τε δι­ο­ρί­στη­κε στη Μέ­ση Ἐκ­παί­δευ­ση, ἐρ­γά­στη­κε δι­α­δο­χι­κά ὡς ὑ­πάλ­λη­λος τοῦ Ο.Π.Α.Π. (1968-76), τῶν ΕΛ.ΤΑ.  (1972-75), συν­τά­κτης και με­τα­φρα­στής στις ἐγ­κυ­κλο­παί­δει­ες Πά­πυ­ρος-Λα­ρούς-Μπριτ­τά­νι­κα και Δο­μή (1978-80). Ὡς κα­θη­γη­τής ὑ­πη­ρέ­τη­σε στα Τρό­παι­α τῆς Ἀρ­κα­δί­ας (1980-1981), στη Δρα­πε­τσώ­να (1981-1983), στα Ταμ­πού­ρια (1983-1985), στα Πα­τή­σια (1985-1987), και  στο 6ο Ἑ­σπε­ρι­νό Λύ­κει­ο Ἀ­θη­νῶν στην πλα­τεί­α Βά­θης (1987-2010). Το 1996 ὑ­πῆρ­ξε κα­λε­σμέ­νος ποι­η­τής τοῦ Προ­γράμ­μα­τος Ἑλ­λη­νι­κῶν Σπου­δῶν τοῦ Πα­νε­πι­στη­μί­ου τοῦ Πρίν­στον και το 2000 κα­λε­σμέ­νος στο 31ο Δι­ε­θνές Φε­στι­βάλ Ποί­η­σης τοῦ Ρότ­τερ­νταμ. Ἀ­πό το 1999 δρα­στη­ρι­ο­ποι­εῖ­ται στα λο­γο­τε­χνι­κά πράγ­μα­τα τοῦ Δή­μου Νέ­ας Ἰ­ω­νί­ας ὡς μέ­λος τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ἱ­δρύ­μα­τος «Τά­κης Σι­νό­που­λος – Σπου­δα­στή­ριο Νε­ο­ελ­λη­νι­κῆς Ποί­η­σης». Ἰ­δρυ­τι­κό μέ­λος τῆς «Ἑ­ται­ρεί­ας Συγ­γρα­φέ­ων» και τοῦ «Κύ­κλου Ποι­η­τῶν». Ἀ­πό το 2005 ζεῖ στη Νέ­α Σμύρ­νη με τη σύ­ζυ­γό του ζω­γρά­φο και συγ­γρα­φέ­α Ἡ­ρώ Νι­κο­πού­λου. Ἀ­πό τον πρῶ­το του γά­μο με την φι­λό­λο­γο και συγ­γρα­φέ­α Ἔλ­σα Λι­α­ρο­πού­λου ἀ­πέ­κτη­σε δύ­ο παι­διά, τον Πα­να­γι­ώ­τη και τον Δη­μή­τρη.

 

Ποίηση

Ὁ Μι­κρός και το Θη­ρί­ο (Ἰ­δι­ω­τι­κή ἔκ­δο­ση, Ἀ­θή­να 1970) & Ἀλ­λά τώ­ρα, προ­σέ­χτε! (Ἰ­δι­ω­τι­κή  ἔκ­δο­ση, Ἀ­θή­να 1973) & Ὑ­πέρ τῶν καρ­πῶν (Ἐ­γνα­τί­α, Θεσ­σα­λο­νί­κη 1977, 21980) & Κέρ­μα­τα (Ἐ­γνα­τί­α, Θεσ­σα­λο­νί­κη 1980) & Μη κα­πνι­στής σε Χώ­ρα Κα­πνι­ζόν­των ([Ποι­ή­μα­τα 1970-1980], ὕ­ψι­λον/βι­βλί­α, Ἀ­θή­να 1982) & Ζε­στό Με­ση­μέ­ρι (ὕ­ψι­λον/βι­βλί­α, Ἀ­θή­να 1984) & Γρα­φέ­ως Κά­το­πτρον (ὕ­ψι­λον/βι­βλί­α, Ἀ­θή­να 1989, 21999) & Τα­ξί­δια στην  ἴ­δια πό­λη ([Ποι­ή­μα­τα 1970-1990], ὕ­ψι­λον/βι­βλί­α, Ἀ­θή­να 1993, 22000) & Ἀ­κτή Καλ­λι­μα­σι­ώ­τη και ἄλ­λα ποι­ή­μα­τα (ὕ­ψι­λον/βι­βλί­α, Ἀ­θή­να 2009) & Ἀ­πο­δρο­μή τοῦ ἀλ­κο­όλ και  ἄλ­λα ποι­ή­μα­τα (ὕ­ψι­λον/βι­βλί­α, Ἀ­θή­να 2012) & Εἰ­κό­νες ἀ­πό μια νέ­α (Gu­tenberg/Σύρ­τις, Ἀ­θή­να 2015).

Αφήγημα

Το Πρό­χει­ρον μιᾶς Αἰ­σθη­μα­τι­κῆς Ἐ­πι­στή­μης. Τρι­το­πρό­σω­πες ἡ­με­ρο­λο­για­κές ση­μει­ώ­σεις. (Τα Πτυ­χί­α τῶν Θυ­ρί­δων, ἀρ. 4, Ὀ­κτώ­βριος 2019).

Κριτική/Δοκίμιο

Μι­κρός Τύ­πος: Το Λο­γο­τε­χνι­κό Πε­ρι­ο­δι­κό. Θε­ω­ρί­α και Ἀ­σκή­σεις. Κεί­με­να 1978-2013 (ὕ­ψι­λον/βι­βλί­α, Ἀ­θή­να 2013) & Ἑλ­λη­νι­κά και Ἱ­στο­ρι­κή Ὀρ­θο­γρα­φί­α στην Πλα­νη­τι­κή Ἐ­πο­χή (Πλα­νό­διον/Σύρ­τις, Ἀ­θή­να 2014) & Το Σπα­σμέ­νο εἶ­ναι πιο Ἀν­θε­κτι­κό. Στί­χοι και σκέ­ψεις για την ἡ­λι­κί­α τῶν ἐ­ρει­πί­ων (Gu­ten­berg/Σύρ­τις, Ἀ­θή­να 2016) & Δη­μή­τρης Ἀρ­μά­ος. Πρό­σω­πο και Ἔρ­γο. Με­ρο­λη­πτι­κή Ἐξ Ὄ­νυ­χος Κα­τά­θε­ση Σε Τριά­ντα Μί­α Στη­μέ­νες Ἐ­ρω­τα­πο­κρί­σεις (Gu­tenberg/Σύρ­τις, Ἀ­θή­να 2016) & Το πε­ρι­έ­χον πε­ρι­ε­χό­με­νον. Ὁ ποι­η­τής Ἀρ­γύ­ρης Χι­ό­νης (1943-2011) (Εἰ­σα­γω­γι­κό δο­κί­μιο και ἀν­θο­λό­γη­ση. Ἵ­δρυ­μα Τά­κης Σι­νό­που­λος & Ἐκ­δό­σεις Γα­βρι­η­λί­δης, 2016) & Χε­ρου­βείμ Ἀ­ρου­ραῖ­ος. Ὁ ποι­η­τής Νί­κος Κα­ροῦ­ζος (1926-1990) (Εἰ­σα­γω­γι­κό δο­κί­μιο και ἀν­θο­λό­γη­ση. Ἵ­δρυ­μα Τά­κης Σι­νό­που­λος & Ἐκ­δό­σεις Γα­βρι­η­λί­δης, 2017).

Φιλολογία

Νί­κου Β. Λα­δᾶ, Ἀ­στρο­βα­τεῖ (Πρό­λο­γος, ἐ­πι­λο­γή, ἐ­πι­μέ­λεια Γιά­ννη Πα­τί­λη, Πλέ­θρον, Ἀ­θή­να 1986) & Ἄγ­γε­λου Θ. Ση­μη­ρι­ώ­τη, Τα Ποι­ή­μα­τα [1893-1943], Τό­μοι Α΄+Β΄, Εἰ­σα­γω­γή, βι­βλι­ο­γρα­φί­α, φι­λο­λο­γι­κή και τυ­πο­γρα­φι­κή ἐ­πι­μέ­λεια: Ἔλ­σα Λι­α­ρο­πού­λου και Γιά­ννης Πα­τί­λης, Πνευ­μα­τι­κό Κέν­τρο Νέ­ας Ἰ­ω­νί­ας Ἀτ­τι­κῆς, Νέ­α Ι­ω­νί­α 1995).

Ανθολογία (με την Ἡ­ρώ Νι­κο­πού­λου)

Ἱ­στο­ρί­ες Μπον­ζά­ι ᾿14. 83 Μι­κρά δι­η­γή­μα­τα. Μια ἀν­θο­λο­γί­α (Ἐκ­δό­σεις Γα­βρι­η­λί­δης, Ἀ­θή­να 2014) & Ἱ­στο­ρί­ες Μπον­ζά­ι ᾿15. 61 Μι­κρά δι­η­γή­μα­τα. Μια ἀν­θο­λο­γί­α (Ἐκ­δό­σεις Γα­βρι­η­λί­δης, Ἀ­θή­να 2015) & Ἱ­στο­ρί­ες Μπον­ζά­ι ᾿16. 56 Μι­κρά δι­η­γή­μα­τα. Μια ἀν­θο­λο­γί­α (Ἐκ­δό­σεις Γα­βρι­η­λί­δης, Ἀ­θή­να 2017).

Εκδοτική

(Βι­βλί­α, περιοδικά και ιστοσελίδες)

περ. Το  Δέν­τρο (1978, τεύ­χη 1-3, με τον Κώ­στα Μαυ­ρου­δῆ και τον Μι­χά­λη Γκα­νᾶ) & περ. Νῆ­σος· Μου­σι­κή και Ποί­η­ση (1983-1985, τεύ­χη 1-4, με τον Κώ­στα Σο­φια­νό, τον Χά­ρη Βρόν­το και τον Γιά­ννη Ζου­γα­νέ­λη) & περ. Κρι­τι­κή και Κεί­με­να (1984-85, τεύ­χη 1-3, με τον Κώ­στα Σο­φια­νό, τον Χά­ρη Βρόν­το και τον Γιά­ννη Ζου­γα­νέ­λη) & περ. Πλα­νό­διον (1986-2012, τεύ­χη 1-52) & περ. Ἀ­νε­παι­σθή­τως (1987, τεῦ­χος 1) & Ἐκ­δό­σεις Πλα­νό­διον (1990 κἑξ.): Σει­ρά «Λο­γο­τε­χνι­κά Φύλ­λα»: ἀρ. 1-90 & Σει­ρά  «Σύρ­τις» (με τον Ἀ.Κ. Χρι­στο­δού­λου): ἀρ. 1-7 (2013-2015, στις ἐκ­δό­σεις Πλα­νό­διον) και 8-25 (2015-2016 στις ἐκ­δό­σεις Gutenberg) & Σει­ρά  «Δί­θυ­ρον» (με τον Ἀ.Κ. Χρι­στο­δού­λου): ἀρ. 1-11 (2017κἑξ. στις ἐκ­δό­σεις Πα­ρα­σκή­νιο) & πε­ρι­ο­δι­κό ἀρ­χεῖ­ο Θυ­ρί­δες ἀρ. 1-4 (2018κἑξ. με τον Ἀ.Κ. Χρι­στο­δού­λου, στις ἐκ­δό­σεις Πα­ρα­σκή­νιο) & Τα Πτυ­χία τῶν Θυ­ρί­δων ἀρ. 1-4 (2019κἑξ. με τον Ἀ.Κ. Χρι­στο­δού­λου, στις ἐκ­δό­σεις Πα­ρα­σκή­νιο) & Ἱ­στο­ρί­ες Μπον­ζά­ι. Ἡ αἰ­σθη­τι­κή τοῦ μι­κροῦ. Ἕ­να ἱ­στο­λό­γιο για το μι­κρό δι­ή­γη­μα ἀ­πό το λο­γο­τε­χνι­κό πε­ρι­ο­δι­κό Πλα­νό­διον (2010κἑξ. Συν­δι­α­χεί­ρι­ση με την Ἡ­ρώ Νι­κο­πού­λου).

Μουσική

Πέ­ρα­σα με το κόκ­κι­νο τη  δι­ά­βα­ση. Πα­λιά  ἠ­χο­γρά­φη­ση. Ἀ­πάν­θι­σμα ἀ­πό  τα  τρα­γού­δια τῆς πε­ρι­ό­δου 1965-1970 («Ἀ­σύμ­με­τρες Δρά­σεις Ἡ Μαύ­ρη Τρύ­πα» – Συμ­πι­ε­σμέ­νος δί­σκος. Ἰ­δι­ω­τι­κή  ἔκ­δο­ση, Ἀ­θή­να 2005).

Διαβάστε:

  • Τα Πρακτικά της Β’ Επιστημονικής Συνάντησης (12-14/5/2022), Το περιοδικό Πλανόδιον και οι συνεργάτες του, εδώ.
  • Το αφιέρωμα του ΕΑΤΤ για τη γενέθλιο ημέρα του Γ. Πατίλη (21/2/2025), εδώ.
  • Γιάννης Πατίλης, «Λογοτεχνικό περιοδικό Πλανόδιον (1986-2012). Αρχείο και μελαγχολία», Νέα Εστία 1875 (Δεκ. 2017) 865-869:

 

Δείτε:

Για μια πιο ολοκληρωμένη εργοβιογραφικὴ εικόνα του συγγραφέα βλ. το ωριαίο ντοκιμαντέρ του Σταύρου Στάγκου στη σειρὰ της ΕΡΤ “Ἐποχὲς και συγγραφείς”: https://youtu.be/KEIIiY9shqY

Ο Γιάννης Πατίλης μιλά για την ποίησή του και διαβάζει ποιήματά του στη σειρά ντοκιμαντέρ “Ο λόγος της γραφής ΙΙ” (Σενάριο – σκηνοθεσία – φωτογραφία: Μιχάλης Αναστασίου): https://www.youtube.com/watch?v=OC6rMJx7Z1M