Το κύριο σώμα του αρχείου του Γ. Παυλόπουλου παραχωρήθηκε στο ΕΑΤΤ το 2023 από τον γιο του, Χάρη Παυλόπουλο, μαζί  με την προσωπική του βιβλιοθήκη, περίπου 3.000 τόμων. Μετά από μια πρώτη γενική καταγραφή στον χώρο παραλαβής, τη Νέα Σμύρνη, έχει ξεκινήσει η αναλυτική καταγραφή και τεκμηρίωση του αρχείου στο ΕΑΤΤ, αλλά και η μελέτη του, στο πλαίσιο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμ. Φιλολογίας. Θα ακολουθήσει η ψηφιοποίηση των τεκμηρίων. Τα βιβλία, αντίστοιχα, έχουν ενταχθεί στην πτέρυγα των δωρεών της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών, όπου αναμένεται η καταλογογράφησή τους.

Eργοβιογραφικό σημείωμα

Ο Γιώργης Παυλόπουλος (22 Ιουνίου 1924 – 26 Νοεμβρίου 2008) υπήρξε σημαντικός ποιητής της Α΄ Μεταπολεμικής Γενιάς. Το 1942 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Ζούσε μόνιμα στη γενέτειρά του, τον Πύργο Ηλείας, όπου εργάστηκε για πολλά χρόνια ως λογιστής και γραμματέας στον ιδιωτικό τομέα. Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε ηλικία 16 ετών, το 1940, όταν δημοσίευσε δύο διηγήματα στην εφημερίδα Πατρίς του Πύργου. Μεσούσης της Κατοχής, το 1943, ο Παυλόπουλος δημοσίευσε ποιήματα στα περιοδικά που εξέδιδε ο ίδιος με τους φίλους του, μια λογοτεχνική παρέα νεαρών: τη Μέλισσα, που κυκλοφόρησε για μόλις δύο τεύχη, σε χειρόγραφη μορφή, την άνοιξη του 1943 στην Πάτρα, και τον Οδυσσέα, που κυκλοφόρησε στον Πύργο (1943-1944). Υπήρξε στενός φίλος με τον ποιητή Τάκη Σινόπουλο και συνεργάστηκε μαζί του σε μια πειραματική γραφή κοινών ποιημάτων, τα οποία συμπεριέλαβε ο Σινόπουλος στο έργο του. Ήταν επίσης φίλος και συνομιλητής με τους πεζογράφους Νίκο Καχτίτση (η αλληλογραφία τους εκδόθηκε από τον Σοκόλη το 2002), Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο, τον ψυχίατρο και ποιητή Ντίνο Ηλιόπουλο, καθώς και με τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Ποιήματα και κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά έντυπα και ανθολογίες. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ο αιώνας μας, Αλφειός, Γράμματα και Τέχνες, Νέα Πορεία, Ποιητική Τέχνη, Αιολικά Γράμματα, Σημείο, Νέο Επίπεδο, Η Συνέχεια, Χρονικό, Ελίτροχος, ενώ έγραφε και στην εφημερίδα Καθημερινή. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στην Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία, Ιταλία, Πολωνία, Ρωσία, Η.Π.Α. και Καναδά, ενώ περιλαμβάνονται στα διδακτικά βιβλία για τη Νεοελληνική Λογοτεχνία της Γ’ Ενιαίου Λυκείου. Ο ίδιος, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, συμμετείχε σε συνέδρια και παρουσιάσεις ποιητών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Επίσης, ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και έργα του εκτέθηκαν στην ΙΘ΄ Πανελλήνια Έκθεση Ζωγραφικής το 1977. Η ποίησή του, σε ελεύθερο στίχο, αφηγηματική κατά βάση, έχει έντονα βιωματικό χαρακτήρα. «Αυτό που γράφω το έχω ζήσει», είχε ομολογήσει ο ίδιος. Στα ποιήματά του εγγράφεται συχνά η ιστορική μνήμη, ιδίως στους πρώτους στίχους του, όπου ανιχνεύονται οι τραυματικές εμπειρίες της Κατοχής και του Εμφυλίου. Τα τελευταία του ποιήματα επικεντρώνονται στις υπαρξιακές αγωνίες του ανθρώπου: τον έρωτα και το θάνατο. Η φιλόλογος και ποιήτρια Τασούλα Καραγεωργίου γράφει για τον ποιητή στο αφιέρωμα του λογοτεχνικού περιοδικού Οροπέδιο (τχ. 1, καλοκαίρι 2006): «Ο μελετητής του Παυλόπουλου αντιμετωπίζει την εξής δυσκολία: είναι αδύνατο να παραθέσει αποσπασματικά κάποιους στίχους του χωρίς να αδικήσει τον δημιουργό τους, αλλά και χωρίς να τραυματίσει το σώμα του ποιήματος από το οποίο αποσπά τους στίχους. Ο λόγος είναι ο εξής: ο Γιώργης Παυλόπουλος είναι δημιουργός ποιητικών μύθων και η επικοινωνία με την ποίησή του στην ουσία προϋποθέτει την αντιμετώπιση του ποιήματος ως ενός μικρού και αδιάσπαστου σύμπαντος και την αποδοχή και τον σεβασμό από τον αναγνώστη του των κανόνων του παραμυθιού που διέπεται από τους δικούς του νόμους: την κατάργηση της λογικής τάξης και την α-χρονική και α-τοπική λειτουργία του μύθου, στοιχεία που προϋποθέτουν την κατά βάση βιωματική και όχι νοητική συμμετοχή του αναγνώστη.»

 

Εργογραφία

Ποίηση

Α) Αυτόνομες ποιητικές συλλογές

  • Το κατώγι, Ερμής, Αθήνα, 1971. 
  • Το σακί, Κέδρος, Αθήνα, 1980.
  • Τα αντικλείδια, Αθήνα, Στιγμή, 1988.
  • Τριάντα τρία χαϊκού, Στιγμή, Αθήνα, 1990.
  • Της γύφτισσας, Πύργος, 1996 (πολύγλωσση, συλλεκτική έκδοση, με αριθμημένα αντίτυπα, εκτός εμπορίου).
  • Λίγος άμμος, Αθήνα, Νεφέλη, 1997.
  • Ποιήματα 1943–1997, Αθήνα, Νεφέλη, 2001.
  • Πού είναι τα πουλιά;, Αθήνα, Κέδρος, 2004.
  • Η ποίηση στον Κέδρο 2004-2006, Αθήνα, Κέδρος, 2006.
  • Γράμματα από την Αμερική, Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2008.
  • Να μην τους ξεχάσω, Κέδρος, Αθήνα, 2008.
  • Ποιήματα 1943-2008, Κίχλη, Αθήνα, 2017.

Β) Ανθολογήσεις ποιημάτων σε συλλογικές εκδόσεις

  • Contemporary Greek Poetry, Translation from the Greek, Introduction, Biographies and Notes by Kimon Friar. Published by The Greek Ministry of Culture, 1985.
  • A Century of Greek Poetry: 1900-2000, bilingual edition, selected and edited by Peter Bien, Peter Constantine, Edmund Keeley, Karen Van Dyck and Matthew Jennet. Cosmos Publishing Co., River Vale, New Jersey, USA, 2004.
  • Η Ελληνική Ποίηση του 20ου Αιώνα – Μία Συγχρονική Ανθολογία, επιμέλεια-ανθολόγηση Ευριπίδης Γαραντούδης, Μεταίχμιο, 2008.
  • Η νεοελληνική ερωτική ποίηση. Τα ομορφότερα κείμενα, συλλογικό έργο, Ελευθεροτυπία, Αθήνα, 2010.
  • Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας), τμ. Γ΄: 1940-1970, συλλογικό έργο, Κότινος, Αθήνα, 2012.

Μεταφράσεις

Α) Μεταφράσεις ποιητικών συλλογών

  • The Cellar, George Pavlopoulos – Μετάφραση Peter Levi, Anvil Press Poetry, London, England, 1977.
  • Skeleton Keys, George Pavlopoulos – Μετάφραση Peter Levi, [ανέκδοτο χειρόγραφο], 1989.
  •  The Passkeys, George Pavlopoulos – Μετάφραση Darlene Fife, Roadrunner Press, Lewisburg, West Virginia, USA, 1994.
  •  Las Llaves Maestras, Yoryis Pavlopulos – Μετάφραση Angel Martinez Fernandez, Estudio de Impresion La Granjia, Santa Cruz de Tenerife, Islas Canarias, Espana, 1995.
  •  A Little Sand, George Pavlopoulos – Μετάφραση Darlene Fife, Bookstore Press, Lewisburg, West Virginia, USA, 1999.

Β) Μεταφράσεις ποιημάτων 

  • Contemporary Greek Poetry, Translation from the Greek, Introduction, Biographies and Notes by Kimon Friar. Published by The Greek Ministry of Culture, 1985.
  • A Century of Greek Poetry: 1900-2000, bilingual edition, selected and edited by Peter Bien, Peter Constantine, Edmund Keeley, Karen Van Dyck and Matthew Jennet. Cosmos Publishing Co., River Vale, New Jersey, USA, 2004.
  • Τον Μάρτιο 2023 ο Gilles Ortlieb (φιλέλληνας μελετητής, συγγραφέας, μεταφραστής), μετέφρασε για πρώτη φορά στα γαλλικά 12 (από τα 33) χαϊκού του ΓΠ, μαζί με το ποίημα «Της Γύφτισσας» σε νέα απόδοση. Παράλληλα, επανέκδοσε παλαιότερες μεταφράσεις τριών άλλων ποιημάτων του ΓΠ από τη συλλογή Το Κατώγι («Το κατώγι», «Γραμμένο στον τοίχο», «Το άγνωστο σώμα»), οι οποίες αρχικά είχαν δημοσιευτεί στο La Traverse (Νr. 6, Άνοιξη-Καλοκαίρι 1973) από τον ζωγράφο/μεταφραστή Jean-Max Toubeau. Δείτε τη δημοσίευση «Ecrit sur un mur» («Γραμμένο στον τοίχο»), συνοδευόμενη με φωτογραφίες από τον μεταφραστή Gilles Ortlieb, στο ηλεκτρονικό περιοδικό Ce qui reste (Αυτό που μένει) – Revue de poésie contemporaine (Επιθεώρηση Σύγχρονης Ποίησης). .  
  • Δείτε, επίσης, τα άρθρα του Ángel Martínez Fernández (Universidad de La Laguna) που περιλαμβάνουν εργοβιογραφικά στοιχεία του Γ.Π. και ισπανικές μεταφράσεις ποιημάτων του: «Yoryis Pavlópulos, Selección de poemas» Fortunatae, Número 7 (junio 1995), 345-73 και «La Poesía de Yoryis Pavlópulos», Revista de Filología, Número 20 (2002), 177-191.

Δοκίμιο

«Από μια πρώτη συγκίνηση», ανάτυπο από τον συλλογικό τόμο Για τον Σεφέρη, Παρουσία, Αθήνα, 1962.

Άλλα (ως ζωγράφος)

  • Κ. Δ. Ηλιόπουλος, Τα Πινάκια. Με εννέα πίνακες του ποιητή Γιώργη Παυλόπουλου. Με αέναη τη μνήμη του Νίκου Καχτίτση, Εκδόσεις Πικραμένος, Πάτρα, 2006.
  • Βίοι παράλληλοι, συλλογικό έργο, Κατάλογος έκθεσης εικαστικών της Εταιρείας Συγγραφέων, Αθήνα, 2015.

Σχετικοί σύνδεσμοι:

Δείτε, ακόμα, το σχετικό αρχειακό υλικό στα αποθετήρια:

Επίσης:

  1. Ακούστε αυτοβιογραφική συνέντευξη του συγγραφέα εδώ.
  2. Ακούστε το ποίημα “Τα Αντικλείδια” εδώ.
  3. Ακούστε: Δέκα Χαϊκού του ΓΠ μελοποιημένα για a capella χορωδία από τον συνθέτη Ευαγόρα Καραγιώργη (2019), εδώ.
  4.  Δείτε τις παρτιτούρες από τη μελοποίηση του συνθέτη Ευαγόρα Καραγιώργη για τα “Δέκα Χαϊκού” για a capella χορωδία και τη “Στάχτη“, χορωδιακό με πιάνο.